Bugünlerde, o güzelim ilkbahar ormanı rengiyle sıkça karşımıza çıkan ve içinden sağlık fışkıran bir çaydan bahsetmek istiyorum size: Matcha.
Japonca harflerle 抹茶, toz haline getirilmiş (ma) çay (cha) demek. Genel kanıya göre, yeşil çay tohumları tarihte ilk kez 1191’de Zen Monk Eisai tarafından Çin’den Japonya’ya getirilmiş ve Kyoto Tapınağı’nın bahçesinde yetiştirilmeye başlanmış. Eisai bu ziyaretiyle aynı zamanda Zen felsefesini de Japonya’ya tanıtmış ve yeşil çay yapraklarını toz haline getirip tüketen ilk kişi olarak tarihe geçmiş.
Böylece Matcha, halihazırda 1000 yıldır Japon Budistlerce bilinen ve meditasyon öncesi konsantrasyonu güçlendirmek, bedeni arındırmaya yardımcı olmak ve saf enerji almak için içilen bir tür yeşil çaydır denebilir. Japonlar’ın çaya olan saygı ve minnetlerini sundukları geleneksel çay seramonilerinin de baştacıdır.
Toz halinde tüketildiği için demleme yaprak yeşil çaydan 10 kat daha fazla etkili olduğu kanıtlanmış. Yani 1 bardak Matcha çayı, 10 bardak yaprak yeşil çaya bedel. Bu arada belirtmek gerekir ki toz haline getirilme işlemi çok önemli. Bu aşama çok hızlı yapıldığı takdirde ısı meydana geliyor ve bu da çayın içeriğine zarar veriyor. Bu yüzden yavaşça toz haline getirilmiş olanı makbul; mümkünse geleneksel taş değirmen usulüyle. Haliyle ısıl işlem görmemiş matcha çayı oldukça pahalıdır.
Genellikle 30 veya 50 gr’lık kutularda satılır ve -her Türk tüketici gibi- ortalama kilo fiyatını hesaplayacak olursak 650 Euro civarındadır (1800 TL). Ancak bu gözünüzü korkutmasın, 30 gr’lık bir kutu 30-35 içim demek. Günde 1 fincandan 1 ay eder (doktor ve hastane masraflarıyla kıyaslayacak olursanız devede kulak kalacaktır). Kutusunu açtıktan sonra da kuru ve ışıksız bir yerde saklamalı ve 3-4 hafta içinde bitirmelisiniz zira daha uzun süre hava ile temasında tazeliğini yitirebilir.
Faydaları saymakla bitmeyen Matcha çayının en belirleyici özelliklerinden biri klorofil zenginliğinden kaynaklanan koyu yeşil rengi ve eşsiz kokusudur. Tadını nasıl tarif edebilirim bilemiyorum, hiç alışık olmadığımız cinsten, ilk denemede yadırgamanız normal; çimen gibi belki ya da yosun. Ama çimen suyundan çok daha lezzetli ve karakterli. Aslında Matcha çayı, sadece Matcha çayına benziyor diyebilirim. Denemeden anlatması zor.
Yüksek antioksidan ve klorofilce zengin oluşu, Matcha çayının kanser düşmanı bir karakterinin olmasını sağlıyor. Aynı zamanda A, B, C, E vitaminleri ve karoten milyoneri. Kafein içeriyor içermesine ancak size saf enerji verdiği gibi, sakin kalmanıza ve uyuşukluk hissetmeden rahatlamanıza destek oluyor.
Düzenli tüketildiği takdirde kan şekerini dengeleyici, toksin atıcı, yağ yakıcı, kolesterol düşürücü, bağışıklık sistemini güçlendirici, güçlü anti-viral ve anti-bakteriyel özelliklerinin sonuçları bedenimizde hissedilmeye başlıyor yani Matcha adeta bizi baştan yaratıp sağlığımıza kavuşturuyor. Yüzlerce yıldır Çin ve Japon tıbbında kullanılmış olmasının çok geçerli sebepleri var yani.
Matcha çayını hazırlamak için -genellikle 100 ince bacaklı- bambudan yapılma, traş kremi köpürtmek için kullanılan fırçaya benzer bir çırpıcıya, yine bambudan yapılma ince uzun formda bir çay kaşığına, önceden kaynatılıp ılıtılmış (66 ºC – 77 ºC arası) 200 ml’lik içme suyuna ve hem karıştırmak hem içmek için seramik bir kupaya ihtiyacınız var. Hazırlanışını izlemek isterseniz, videoya göz atabilirsiniz.
Matcha Zubereitung from TEATOX on Vimeo.
Piyasada bulunan Matcha çayları, tıpkı biz insanlar gibi çeşit çeşit:
• Matcha ile yeni tanışıyorsanız ve yumuşak bir geçiş yapmak istiyorsanız Morning Matcha’yı tercih edebilirsiniz. Günlük kullanım ve alışma evresi için önerilen türdür.
• Seremonik bir çay hazırlamak için yukarıda bahsettiğim gibi en kalitelisini, en “toz haline getirildikten sonra ışık ve hava ile temas etmemişini” (koyu metal kutuda, ağzı hani o meşhur gazlı içecekler gibi kapanmış ve ilk açanın siz olduğu garantilenmiş olanlar) seçmelisiniz (Kama Matcha).
• Eğer soğuk içecekler, blenderdan geçirebileceğiniz sütlü veya kremalı içecekler veya kek gibi tatlılar hazırlayacaksanız yani tadının yoğunluğunu zaten azaltarak başka şeylerle tatlandıracaksanız, bir alt segmentten (Gotcha Matcha) seçiminizi yapabilirsiniz.
Hepimize afiyet ve şifa olsun!
*Bu yazı, 06.02.2015’te yemek.com‘da yayınlanmıştır.
